"محمدرضا مرکزی"

مشخصات بلاگ
"محمدرضا مرکزی"

اقتصاد را از این نگاه بخوانید...

نویسندگان

۲ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «اقتصاد بین الملل» ثبت شده است

دوشنبه, ۲۱ آبان ۱۳۹۷، ۱۰:۲۳ ب.ظ

اقتصاد کره جنوبی...

طلاعات اقتصادی کره جنوبی 

کره جنوبی کشور دارای پایه های صنعتی و متکی صرف بر صادرات، دارای عنوان های یازدهمین اقتصاد بزرگ جهان، چهارمین اقتصاد برتر آسیا و هشتمین صادرکننده بزرگ جهان در سال 2016میلادی است. این کشور در سال 2015 با میزان تولید ناخالص داخلی (GDP) به ارزش 38/1 تریلیون دلار حائز رتبه یازدهمین اقتصاد بزرگ جهان شد. با بروز عواملی نظیر کاهش قیمت جهانی نفت،  رکود اقتصادی در چین و کاهش مصرف در بازار داخل، شاهد تنزل در هر دو بخش صادرات و واردات کره هستیم و ارزش تجارت خارجی به زیر یک تریلیون دلار در سال کاهش داشته است.

در سال 2015 وزارت تجارت، صنعت و انرژی کره جنوبی حجم سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI) را در این سال فراتر از 20 میلیارد دلار و نیز حجم سرمایه گذاری FDI کره جنوبی در خارج از کشور را در سطح 27 میلیارد دلار اعلام کرد.

در زمینه مصرف سوختهای فسیلی، 85 درصد نیاز این بخش همچنان از منطقه خاورمیانه تأمین و در عین حال کره جنوبی پنجمین کشور مصرف کننده ذغال سنگ در سطح جهان است. این کشور در سال 2015 بعنوان پنجمین سهامدار بانک آسیایی سرمایه گذاری زیرساخت (به رهبری چین) پذیرفته شد.

کره جنوبی کشوری است که بیش از هر چیز به دلیل پیشرفتهای اقتصادی سریع خود، نزد سایر ملل جهان (بخصوص کشورهای در حال توسعه) شناخته شده و توانسته است طی مدت کوتاهی (از ابتدای دهه 1960) بعنوان یکی از ملل نسل اول تازه صنعتی شده شرق آسیا (کره جنوبی، سنگاپور، هنگ کنگ و تایوان) از گروه کشورهای عقب مانده جدا شده و ادعای ورود به باشگاه کشورهای توسعه یافته را داشته باشد.

در گزارشی که توسط دولت ژاپن در ماه ژوئیه 1961 در خصوص وضعیت کره جنوبی، هشت سال پس از جنگ دو کره تهیه شده، آمده است، کره جنوبی کشوری است که آینده ای برای آن متصور نیست. در این گزارش نتیجه گیری شده شانس کشور کره جنوبی برای اینکه یاد بگیرد که در میان خاکسترهای باقیمانده از جنگ بر روی پای خود بایستد بسیار منفی است. ژاپنی ها در گزارش ارائه شده عواملی نظیر جمعیت بالای کشور در مقابل وسعت کم قلمرو خاکی، کمبود منابع طبیعی و هزینه های مالی مورد نیاز بسیار بالا برای مقابله با تهدیدات کره شمالی را بعنوان فاکتورهایی در وخیم شمردن آینده این کشور ذکر می نمایند.

این در حالی است که امروزه اقتصاد موفق کره جنوبی الگویی برای بسیاری از کشورهای در حال توسعه است و در همین راستا سئول، پایتخت این کشور یکی از 10 شهر برجسته اقتصادی و مالی جهان به شمار می رود.

کره جنوبی در کنار کمبود شدید منابع طبیعی و دارا بودن کمترین مساحت از اعضاء کشورهای گروه G20 و عضو گروه اقتصادی کشورهای OECD ( گروه اقتصادی با 34 عضو) است.

صنایع عمده کره جنوبی امروزه صنایعی نظیر کشتی سازی در سطح کلاس جهانی، صنعت تولید فولاد، صنایع خودروسازی، تولید وسایل الکترونیکی و گوشی تلفن همراه دو شرکت سامسونگ و ال جی، تولید نیمه هادی ها و همچنین صادرات محصولات تکنولوژی و فناوری اطلاعات و ارتباطات راه دور (ICT) است.

 اهم شاخص های اقتصادی و بازرگانی جمهوری کره جنوبی به شرح ذیل قابل ارائه است: 

واحد پول : Won کره جنوبی ، هر دلار برابر با 1135  ون

جمعیت: 50 میلیون و 620  هزار نفر (2015)                            

جمعیت شهرنشین : 2/82 درصد

جمعیت سئول:  26/10 میلیون نفر در 2016

شمار اتباع خارجی مقیم در کره جنوبی :   2 میلیون نفر تا ماه ژوئن 2016

 

مساحت:  100،032  sq km         70 درصد کوهستانی (مساحت ایران حدودا 8 برابر شبه جزیره کره جنوبی)

طول مرز زمینی با کره شمالی :  238 کیلومتر                              طول سواحل دریایی :  2413 کیلومتر

 

شهرهای مهم :

سئول، بوسان با 8/3 میلیون نفر، دیجون 4/2 میلیون نفر، اینچئون 3/2 میلیون نفر

تأمین آب آشامیدنی شهری: 7/99 درصد

تأمین آب آشامیدنی روستائی: 9/78 درصد 

 

آمار حجم تجارت خارجی کره جنوبی در سنوات اخیر:

 

ارزش صادرات در 2013:  6/559 میلیارد دلار                      واردات: 5/515 میلیارد دلار

ارزش صادرات در 2014: 1/573 میلیارد دلار                       واردات: 7/525 میلیارد دلار

حجم کل مبادلات خارجی در 2014:  1/1 تریلیون دلار  

 

ارزش صادرات در 2015: 9/526 میلیارد دلار(8 درصد کاهش)    واردات: 5/436 میلیارد دلار (17 درصد کاهش)

حجم کل مبادلات تجاری: 964  میلیارد دلار

  

ارزش صادرات در 2016: 5/495 میلیارد دلار(9/5 درصد کاهش)    واردات: 7/405 میلیارد دلار (1/7 درصد کاهش)

تراز بازرگانی : 3/901  میلیارد دلار ،                                    مازاد تجاری : 8/89 میلیارد دلار 

پیش بینی حجم کل تجارت در 2017 بالغ بر 933 میلیارد دلار

سهم در تجارت جهانی: 46/3 درصد،

عمده کالاهای صادراتی: تجهیزات ساختمانی، صادرات نیمه رساناها، تلفن همراه، محصولات ICT ، تجهیزات ارتباطی بی سیم، خودرو، موتور خودرو، باتری خودروهای برقی، کامپیوتر، نمایشگر LED، وسایل خانگی، فولاد، محصولات آرایشی و بهداشتی، محصولات کشاورزی

 

کالاهای وارداتی: ماشین آلات، تجهیزات الکترونیکی و الکتریکی، نفت، فولاد، تجهیزات و ابزار نوری، تجهیزات حمل و نقل، محصولات شیمیائی ارگانیک، پلاستیک

شرکای صادراتی در سال 2015:

چین، اولین شریک تجاری در سطح 4/235 میلیارد دلار، اتحادیه کشورهای جنوب شرق آسیا در سطح 9/137 میلیارد دلار، آمریکا در سطح 6/115 میلیارد دلار، اتحادیه اروپایی در سطح 1/114 میلیارد دلار و ژاپن در سطح 5/71 میلیارد دلار، هنگ کنگ (6 درصد) ، سنگاپور (2/4 درصد)

شرکای واردات: چین (6/15 درصد)، ژاپن (4/12 درصد)، آمریکا (3/8 درصد)، عربستان سعودی (6/7 درصد)، قطر (9/4 درصد)، استرالیا (4/4 درصد) 

حجم تجارت دوجانبه با کره شمالی: 340/2 میلیارد دلار به نفع کره شمالی تا پیش از تعطیل شدن مجتمع صنعتی Gaeseong در خاک کره شمالی (2015)

عمده ترین محصولات کشاورزی: برنج، جو، گندم، دانه سویا، سیب زمینی، ذرت و سایر دانه های خوراکی

منابع معدنی: سنگ سیمان، تنگستن، کائولن، سرب، روی و پودر تالک

ارزش سفارشات دریافتی شرکتهای مهندسی و ساختمانی:  46 میلیارد دلار (2015)

ارزش سفارشات دریافتی از خاورمیانه E&C:  3/31 میلیارد دلار (2014)       5/16 میلیارد دلار (2015)

ارزش صادرات پوشاک: 94/15 میلیارد دلار                  واردات پوشاک: 66/14 میلیارد دلار (2015)

ارزش صادرات مواد غذایی و سبزیجات: 11/6 میلیارد دلار (2015)

ارزش صادرات غذای حلال: 680 میلیون دلار (2014)

 

آمار حجم تجارت دوجانبه با جمهوری اسلامی ایران:

سال 2013:

ارزش صادرات ایران به کره جنوبی:   5/5 میلیارددلار                   واردات: 4/4  میلیارد دلار 

سال 2014:

ارزش صادرات ایران به کره جنوبی: 5/4 میلیارد دلار                    واردات: 1/4 میلیارد دلار

حجم کل تجارت دوجانبه در 2014 :   8 میلیارد و 745 میلیون و 371 هزار و 318 دلار

سال 2015:

ارزش صادرات : 3/2 میلیارد دلار                                            واردات: 7/3 میلیارد دلار 

ارزش کل تجارت دوجانبه در 2015:   6 میلیارد و 120 میلیون و 663 هزار و 395 دلار

سال 2016 :

صادرات ایران به کره جنوبی: 4 میلیارد و 639 میلیون دلار         واردات: 3 میلیارد و  717 میلیون دلار

تراز بازرگانی: 8 میلیارد و 357 میلیون و 93 هزار دلار،

 

درآمد صادرات نفت خام ج.ا.ا. به کره جنوبی در سالهای میلادی به میلیارد دلار:

2008: 8/6           2009: 8/4        2010 : 5/5        2011 : 3/9          2012 : 3/6         2013 : 1/5 

میزان واردات سالانه نفت کره از ایران در 2011 :    2/87 میلیون بشکه

میزان کل واردات در 2012:     1/56 میلیون بشکه

میزان کل واردات در 2014:     9/44 میلیون بشکه 

در سال 2016 پس از رفع تحریمها، افزایش دو برابری واردات نفت کره از ایران قریب به 60 میلیون بشکه 

صادرات نفت کره : صفر  (وارد کننده نفت و گاز از سایر کشورها، 85 درصد از منطقه خاورمیانه)

 

نرخ رشد اقتصادی کره جنوبی در سنوات اخیر:

 2011 با 6/3 درصد،   2012 با 3/2 ،     2013 با  3 درصد ،   2014 با 3/3 درصد و   2015 با 6/2 درصد

رشد اقتصادی 7/2 درصد در سال 2016  و پیش بینی رشد 6/2 درصدی در 2017،

                  

تولیدناخالص داخلیGDP:

62/1 تریلیون دلار (2012)،    3/1 تریلیون دلار (2013)،  416/1 تریلیون دلار (2014)

و 38/1 تریلیون دلار در 2015 دارای رتبه یازدهمین اقتصاد بزرگ جهان،

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۱ آبان ۹۷ ، ۲۲:۲۳
محمدرضا مرکزی
چهارشنبه, ۱۳ تیر ۱۳۹۷، ۱۱:۱۰ ق.ظ

پیمان پولی دوجانبه چیست؟

 

به طور کلی، پیمان پولی دوجانبه یعنی استفاده همزمان از دو پول ملی کشورهای مبدا و مقصد در تجارت و تامین مالی بین دو کشور، به گونه‌ای که نیازی به ارزهای ثالث نباشد. برای اجرایی شدن این پیمان‌ها نیاز است بانک‌های مرکزی کشور‌های مبدا و مقصد در تجارت، وارد مذاکره با یکدیگر شوند و پیمان پولی دوجانبه امضاء کنند.

 

با توجه به شرایط خاص ایران، نیاز است از ظرفیت سایر دستگاه‌ها نیز استفاده شود؛ چرا که ممکن است بانک مرکزی کشور مقابل تمایل چندانی به امضای پیمان پولی با ایران نداشته باشد. به عنوان مثال، روابط گسترده‌ای در حوزه صادرات گاز، صادرات برق، موافقت نامه تعریف ترجیحی و گردشگری بین ایران و ترکیه برقرار است. در این حالت، ممکن است بانک مرکزی ترکیه چندان به امضای پیمان پولی ایران تمایل نشان ندهد؛ لذا نیاز است بانک مرکزی از ظرفیت سایر دستگاه‌ها نیز استفاده کند تا بتواند با داشتن کارت‌های متعدد، وارد مذاکره با بانک مرکزی ترکیه شود. لذا در ایران، وظیفه پیشبرد پیمان پولی، صرفا به عهده بانک مرکزی نیست و سایر دستگاه‌ها ـ بویژه وزارت امور خارجه ـ در این زمینه وظیفه مهمی را به عهده دارند.

رویه اجرایی

بعد از امضای پیمان پولی دوجانبه بین بانک‌های مرکزی، تجارت دو کشور چگونه مدیریت شود؟ ابتدا یک حساب ویژه در ایران و یک حساب ویژه در ترکیه توسط بانک‌های مرکزی نزد یکدیگر افتتاح می‌شود. ایجاد اشتراک مفهومی در مورد حساب ویژه، نقشی کلیدی دارد. عملیات حسابداری برای این حساب ویژه بر اساس یک دارایی ارزشمند باثبات انجام می‌شود؛ به عنوان مثال دارایی‌هایی همچون طلا، نفت، SDR (واحد پولی صندوق بین‌المللی پول)، دلار، یورو و امثالهم می‌توانند کاندیدای حسابداری حساب ویژه باشند. فرض کنیم ابتدا، ارز یورو برای عملیات حسابداری حساب ویژه انتخاب شده است. در این حالت، هیچ گونه پولی به واحد یورو وارد حساب ویژه نشده و از آن نیز خارج نمی‌شود. حساب ویژه یک حساب دفتری است و هیچ ارتباطی به نظام پرداخت یورو ندارد.

اهداف پیمان پولی

به طور کلی، اهداف اجرای پیمان‌های پولی عبارتند از:

1ـ‌ کاهش مشکلات ناشی از تحریم بانکی: پیمان پولی دوجانبه یک کانال امن بانکی بین دو کشور و بدون درگیر شدن ارز ثالث است. در شرایط اعمال تحریم بانکی، پیمان‌های پولی می‌توانند به عنوان یک کانال امن و بدون ارتباط با نظام‌های مالی تحت کنترل غرب عمل کنند.

2 ـ‌ کاهش هزینه انتقال ارز: برای انتقال پول بین دو کشور (برای مثال ایران و روسیه)، باید دو مرحله تبدیل ارز صورت گیرد. ابتدا ریال به دلار تبدیل و در نهایت دلار به روبل تبدیل می‌شود که در این حالت، دو مرحله پرداخت کارمزد لازم است. چنانچه از پیمان پولی دوجانبه استفاده شود، تجارت دو کشور ارزان تر خواهد بود.

3ـ مدیریت نوسانات نرخ ارز: پیمان پولی مسیر جدیدی در کنار سایر روش‌ها برای انتقال پول بین دو کشور است. با استفاده از این روش، تجار بدون نیاز به ارزهای سخت (مانند دلار/یورو) تجارت خود را انجام می‌دهند. لذا پیمان پولی می‌تواند باعث کاهش تقاضا برای دلار و به تبع آن کنترل نرخ دلار در برابر ریال در بازارهای داخلی شود. تنوع‌گرایی در روش‌های پرداخت تجارت خارجی و کاهش ریسک کشور: پیمان پولی دوجانبه، روشی جدید است و در کنار سایر روش‌های سنتی، پرداخت‌های خارجی کشور را مدیریت خواهد کرد.

پیمان‌های پولی در اسناد بالادستی کشور

بند 4 سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه (ابلاغ‌شده توسط رهبر معظم انقلاب) بر اجرای پیمان‌های پولی تاکید دارد:

4 ـ توسعه‌ پیوندهای اقتصادی و تجاری متقابل و شبکه‌ای کشور بویژه با کشورهای منطقه‌ آسیای جنوب غربی، تبدیل‌شدن به قطب تجاری و ترانزیتی و انعقاد پیمان‌های پولی دو و چندجانبه با کشورهای طرف تجارت در چارچوب بندهای 10، 11 و 12 سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی.

با این که حدود یک سال و نیم از اجرای برجام می‌گذرد، تحریم‌های بانکی رفع نشده و هنوز بانک‌های بزرگ خارجی با ایران همکاری نمی‌کنند؛ موضوعی که تبعات منفی زیادی برای اقتصاد ایران در دوران پسابرجام به همراه داشته است.

از سوی دیگر، بعد از روی کار آمدن دونالد ترامپ نه تنها اراده‌ای برای کاهش فشار تحریم‌ها علیه ایران وجود ندارد، بلکه روند تحولات داخلی آمریکا در کنگره و وزارت خزانه‌داری نشان می‌دهد این کشور به سمت تحریم‌های گسترده حقوق بشری، موشکی و منطقه‌ای (تروریستی) حرکت می‌کند و این به آن معناست که باید منتظر گسترش تحریم‌ها با بهانه‌های جدید باشیم.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۳ تیر ۹۷ ، ۱۱:۱۰
محمدرضا مرکزی