هدفمندی یارانه ها از سال ۸۹ تا ۹۸

مرحله نخست هدفمندی در سال ۸۹ چگونه اجرا شد

1.برنامه هدفمندی یارانه ها برای اولین بار به طور رسمی در شب سوم تیر ماه ۸۷ در یک برنامه زنده تلویزیونی اعلام شد دلایل اتخاذ این تصمیم رویکرد دولت در این طرح استراتژی دولت تا حدود زیادی به اطلاع عموم رسید.

2. تیم اقتصادی دولت در ۱۵ تیرماه همان سال جلسه‌ای با حضور یکصد اقتصاددانان برگزار کرد و برنامه دولت را برای هدفمندی یارانه‌ها تشریح کرد

۳. از آن زمان موضوع هدفمندی یارانه‌ها به یکی از موضوعات اصلی اقتصاد ایران تبدیل شد و در رسانه‌ها کشور و صدا و سیما سهم قابل توجهی از بحث‌های اقتصادی را به خود اختصاص داد کارشناسان و اقتصاددانان متعددی درباره این طرح به گفتگو پرداختند و نظرات خود را درباره بایدها و نبایدهای اجرای این برنامه بیان کردند

۴. دولت در ۱۰ دی ماه ۸۷ لایحه هدفمند سازی یارانه ها را به مجلس تقدیم کرد و در نهایت در دی‌ماه ۸۸ لایحه به قانون تبدیل شد

۵. شب اجرای قانون هدفمندی یارانه ها یعنی ۲۷ آذرماه ساعاتی قبل از اجرای قانون رئیس جمهور وقت باز هم در برنامه زنده تلویزیونی حاضر شد و از اجرای قانون از ساعاتی دیگر خبر داد و اعلام کرد از فردا و همزمان با اصلاح قیمت حامل‌های انرژی و یارانه نقدی ۸۱ هزار تومانی (یارانه دو ماه برای هر فرد مشمول) قابل برداشت است

۶. از دیگر اقدامات و پیش زمینه هایی که دولت و مجلس وقت ی اجرای قانون هدفمندی یارانه ها انجام دادند می‌توان به سهمیه‌بندی بنزین اشاره کرد تعیین نرخ آزاد در کنار سهمیه بندی به قیمت ۴۰۰ تومان و کاهش تدریجی سهمیه خودروهای شخصی از ۱۲۰ لیتر به ۶۰ لیتر تا قبل از اجرای قانون بود

۷. دولت برای اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها یک سخنگو تعیین کرد و او در گفتگو با خبرگزاری ها و روزنامه ها مردم را در جریان آخرین برنامه‌های دولت قبل و پس از اجرای قانون قرار می داد.

۸. مسئولیت اصلی اجرای قانون هدفمندی یارانه بر عهده شخص وزیر اقتصاد بود و کارگروه طرح تحول اقتصادی هم به ریاست او تشکیل می‌شد

۹. دولت برای بخش‌های مختلف از جمله صنعت کشاورزی حمل و نقل صادرات و ... بسته حمایتی تدوین کرد در این بسته‌ها بخش هایی که باید مورد حمایت قرار می‌گرفتند مشخص شده بود

۱۰. با توجه به اهمیت حوزه حمل و نقل به ویژه حمل و نقل کالا رئیس دولت حدود یک ماه قبل از اجرای قانون و افزایش قیمت‌ها با اتحادیه کامیون داران تشکیل جلسه داد و از آنها برای اجرای بهتر طرح یاری طلبید

۱۱. دولت با همه استانداران وزرا و معاونان وزیر دستگاه‌های مربوط با اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها به طور مداوم تشکیل جلسه می داد

۱۲. میزان یارانه ای که دولت برای مردم در نظر گرفت در سال ۸۹ مبلغی قابل توجه محسوب می‌شد ۴۵۰۰۰ تومان در آن برهه معادل ۴۵ دلار بود

۱۳. در همان شب اجرای قانون با تنخواه ای که دولت از بانک مرکزی دریافت کرده بود در دقایق اولیه بامداد روز ۲۸ آذر ۸۹ یارانه به حساب سرپرستان خانوار واریز شد

 

در آبان ۹۸ چه اتفاقی افتاد

۱. بهای حامل‌های انرژی در اردیبهشت ۹۳ افزایش یافت بعنوان مثال بنزین از ۴۰۰ تومان سهمیه‌ای ۷۰۰ تومان آزاد به هزار تومان آزاد و بدون سهمیه تبدیل شد با وجود افزایش بهای بنزین گازوئیل و گاز cng و افزایش های چند باره آب برق و گاز و رشد مصرف آنها سهم مردم از یارانه ها افزایش نیافت و به جای آن سهم شرکت‌های دولتی( توانیر آب و هوا ملی پخش فرآورده های نفتی شرکت ملی گاز) از درآمد حاصل از اصلاح قیمت ها به شدت افزایش یافت

۲. در سال ۹۴ الزام استفاده از کارت هوشمند سوخت هم حذف شد و مسئولان دولتی از حذف کارت سوخت خبر دادند

۳. دولت از اردیبهشت ۹۳ تا آبان ۹۸ هیچ تغییری در قیمت بنزین گازوئیل و گاز cng نداد و با افزایش شدید بهای ارز و کاهش ارزش پول ملی ما به التفاوت قیمت سوخت در داخل و خارج به شدت رشد کرد و همین موجب شکل‌گیری دوباره قاچاق سوخت شد

4. با توجه به افزایش ۴ برابری نرخ ارز نرخ تورم به بالاترین سطح در ۲۴ سال گذشته رسید و قدرت خرید مردم در این فرایند کاهش قابل توجهی پیدا کرده بود

5. دولت از نظرات کارشناسان اقتصادی و کارشناسان اقتصاد انرژی یا حداقل می توان گفت کارشناسان خارج از دولت استفاده نکرد

۶. در چنین شرایطی بدون هیچ گونه اطلاع رسانی قبلی در ساعت ۲۳ و ۵۵ دقیقه شرکتکت ملی پخش فرآورده های نفتی قیمت‌های جدید بنزین را روی خروجی سایت خود گذاشت با توجه به بازگشت سهمیه بندی آن هم به میزان ۶۰ درصد افزایش ۵۰ درصد بهای بنزین سهمیه و سه برابر شدن قیمت بنزین شوک بزرگی به افکار عمومی وارد شد

۷. یارانه تعیین شده برای پرداخت به مشمولان دریافت یارانه در آبان ۹۸ (به قیمت‌های ثابت) بسیار کمتر از میزان تعیین شده در سال ۸۹ بود.

۸. طبق قانون هدفمندی یارانه ها دولت باید برای افزایش و به طور کلی تغییر درآمد حاصل از اصلاح قیمت حامل‌های انرژی از مجلس شورای اسلامی مجوز می‌گرفت اما دولت دوازدهم این طرح را به صورت چراغ خاموش و محرمانه روی میز شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا گذاشت و تایید آن را گرفت

۹. دولت به جای پرداخت یارانه در شب اجرای طرح افزایش قیمت بنزین از پرداخت یارانه در یک هفته تا ۱۰ روز آینده خبر داد

۱۰. عددی که اکنون برای کمک معیشتی یا همان یارانه نقدی انتخاب شده است عددی حدود ۵۰ هزار تومان است که معادل ۴ دلار است

۱۱. از ابهامات این طرح جدید مشخص نبودن میزان یارانه خانواده های بالای ۵ نفر است.

والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته